Algemene beschouwingen
Voor ons liggen de jaarstukken van 2014 en de voorjaarsnota 2015 met voorstellen voor programmabegroting 2016. De eerste echte voorjaarsnota van dit college. We danken het college, en het ambtelijk apparaat daarachter, voor alle stukken die voor het overgrote deel duidelijk maken wat er het afgelopen jaar is gebeurd en wat de plannen voor 2016 zijn. En waar nog nodig werd nog duidelijkheid verstrekt.

Jaarrekening
De jaarrekening 2014 laat een tekort zien en dat is lager dan begroot. Natuurlijk sluiten we liever af met een positief resultaat. De ontwikkelingen nopen tot bezuinigingen en daar zet dit college de komende jaren dan ook op in. Er zijn mooie resultaten geboekt, zeker waar het gaat om het activeren van mensen zonder werk. er is een nieuw Actieplan evenementen, Huizen wordt op de kaart gezet, het Milieuprogramma wordt gerealiseerd.

Als klap op de vuurpijl zijn alle voorbereidingen van de decentralisaties afgerond. En zeker zijn er zaken die beter of anders kunnen, maar er is wel een grote prestatie geleverd en de ChristenUnie wil vanaf deze plek haar waardering hierover uitspreken (er mag helaas niet worden geklapt).

Voorjaarsnota en Programmabegroting
Ik wil beginnen met een onderwerp dat ons zeer bezig houdt, en niet alleen ons maar door de actualiteit van de aanslagen van vorige week zijn we als Europa weer met de neus op de feiten gedrukt. Polarisatie in de samenleving, en dan in het bijzonder waar het de moslimgemeenschap betreft.

Laat ik bij het begin beginnen, hoe we als Christenunie tegen mensen aankijken. En dat is de lijn van de Bijbel: God is de Schepper van alle mensen, van welke afkomst ze ook zijn. En Jezus heeft alle mensen lief, van welke afkomst ze ook zijn. In die lijn willen we verder blijven denken. Misschien kent u de slogan wel: What would Jesus do? Een vraag die wij onszelf regelmatig stellen.

Vanuit die vraag komen we op het punt dat we mensen ruimte willen geven. Er is vrijheid, er moet vrijheid zijn voor iedereen. Vrijheid om te denken wat je wilt, om een politieke overtuiging te hebben, om te geloven wat je wilt. Ook de vrijheid om niet te geloven.

Vanuit die gedachte is er respect voor andere mensen, andersdenkenden. Vanuit die gedachtelijn maken we een politieke vertaalslag. We leven in een democratisch land, sterker nog: in een democratische rechtsstaat. Hét kenmerk van een democratische rechtstaat is dat je rekening houdt met minderheden. Een democratische samenleving waarin altijd de helft plus één gelijk krijgt werkt niet. Dat is geen samenleving meer, want samen leven impliceert dat je oog hebt voor elkaar. Dat je beseft dat jouw vrijheid ophoudt daar waar die van de ander begint.

Het is dus essentieel om onze democratische rechtsstaat, een groot goed waar we als alle Nederlanders trots op mogen zijn, ook fier overeind te houden.

Radicalisering, extremisme, en dan vooral de uitingen daarvan zoals we die nu zien, passen daar niet bij. Daar zitten elementen in die onze democratische rechtsstaat aantasten en dat kunnen en mogen we niet accepteren en tolereren. En nu is het heel gemakkelijk om te wijzen naar de moslimgemeenschap met de boodschap dat bij hen het probleem ligt en dus ook de oplossing. Maar zou dat terecht zijn?

Toen we de Voorjaarsnota onder ogen kregen en de uitgangspunten en voornemens van het college op dit onderwerp lazen, waren we er in eerste instantie van overtuigd dat het college de verkeerde uitgangspunten hanteerde en daarmee de verkeerde afslag nam. We hebben er daarom ook meerdere keren vragen over gesteld. Want zoals het er staat: "Voorkomen van polarisatie tussen inwoners van Huizen om er voor te zorgen dat de voedingsbodem voor gewelddadig extremisme (radicalisering) niet groter wordt." We waren er van overtuigd dat dit de omgekeerde wereld was. Het kan toch niet zo zijn dat de samenleving de oorzaak is van radicalisering onder moslims. Daar kiezen ze toch immers zelf voor? En het is toch juist het extremisme dat zorgt voor polarisatie? Want in ons beeld kunnen Huizer inwoners, ongeacht hun politieke of religieuze overtuiging, op vreedzame, open wijze met elkaar samenleven. In vrijheid en met respect naar elkaar toe. We staan op een positieve wijze open voor elkaar.

Maar is dat ook zo?

Het procesvoorstel 'Aanpak polarisatie' dat afgelopen weekend is rondgestuurd heeft ons beeld flink bijgesteld. Daaruit blijkt enerzijds wel dat de radicalisering zoals we die in Huizen in augustus 2014 hebben gezien een rol speelt in polarisatie. Maar bij een ander deel van de (moslim)bevolking spelen elementen als het gevoel er niet bij te horen een rol, geen baan of stageplek. Of soms bij voorbaat met wantrouwen te worden bekeken. Ook uit gesprekken en ervaringen blijkt steeds sterker een beeld van wij/zij denken, zelfs al op jonge leeftijd. Kinderen die zich negatief uiten over bootvluchtelingen, Marokkaanse jongens die zich anders behandeld voelen dan Nederlandse (om even de term te gebruiken die ze zelf ook gebruiken, want feitelijk zijn ze zelf ook Nederlander): maar wat geven we als ouders onze kinderen mee?

Dus ja, polarisatie is al aanwezig.

We willen er achter komen wat de achtergronden hierbij zijn. Om polarisatie en radicalisering te voorkomen, aan welke zijde dan ook. Daarvoor is openheid nodig. Openheid om in vertrouwen het gesprek met elkaar aan te gaan. Om tegen elkaar uit te spreken hoe we tegen elkaar aankijken en hoe we graag door de ander gezien willen worden. We hopen dat het initiatief van Buurtpanel 1276 over de Hijabmonologen meewerkt aan die openheid. Aan het starten van het gesprek. Wel heel goed dat dit vanuit de buurt komt. Want de samenleving heeft zelf ook een verantwoordelijkheid als het gaat om hoe we met elkaar om gaan, hoe we naar elkaar kijken. Als overheid zijn we verantwoordelijk om daarvoor de juiste setting te creëren. Daarnaast hebben we als overheid de taak te waken over onze democratische rechtsstaat: Dus ingrijpen bij radicalisering en gewelddadig extremisme: ja zeker.

De aanpak die het Procesvoorstel aanpak Polarisatie voorstaat zien we dan ook als een goede positieve stap in de richting die we met elkaar voorstaan, een stap die we moeten zetten. Een prima basis om met elkaar het gesprek te voeren.

Voorjaarsnota
De voorjaarsnota vertoont een tekort. Een tekort dat onder anderen ontstaat door kortingen op de algemene uitkering en het vooruitzicht is ook niet positief. Op de WMO staan ons verdere kortingen te wachten, we zullen daar als gemeente met verdere bezuinigingen op in moeten spelen. Ik kom daar zo op terug.

Inzet van reserves lijkt onvermijdelijk om de tekorten te dekken en ruimte voor nieuw beleid is er nauwelijks. Wij leggen op voorhand geen blokkade tegen inzet van reserves. Spaarpotten zijn niet alleen bedoeld om te rentenieren en er naar te kijken, als de tijd er om vraagt zal de hamer mogelijk op het spaarvarken moeten neerdalen. We moeten als rijke Huizer gemeenschap voor 1 ding waken en laten we dat ook met elkaar afspreken: de rekening kan niet bij kwetsbare groepen neerkomen.

Sociaal domein
Zo ongeveer de helft van de gemeentebegroting gaat om in het Sociaal Domein. Dan hebben we het over ongeveer 40 miljoen euro. We constateren dat de decentralisaties nog maar net hebben plaatsgevonden en dat de hele transitie nog bezig is. Op de inkoop van voorzieningen is een bezuinigingsslag gemaakt, tegelijkertijd hebben we ook te maken met doorlopende verplichtingen die betaald moeten worden, omdat de landelijke overheid dat heeft bepaald. Hier heeft de gemeente vooralsnog geen invloed op.

Kernboodschap: de ChristenUnie staat voor een zorgzame samenleving, waarin er aandacht en zorg is voor elkaar, waarin er ruimte is voor verschil en waarbij de gemeente zoveel mogelijk op de achtergrond verbindingen legt en adviezen geeft. Mensen stimuleren problemen zelf en met elkaar op te lossen en activiteiten zelf en samen op te starten en uit te voeren. Daarbij vinden we het persoonlijke gesprek tussen gemeente en inwoner belangrijk. Daarom is het preventieve voorveld zo belangrijk. Door te investeren in lokale netwerken en sociale voorzieningen in de wijk moet het voor inwoners makkelijker zijn om elkaar te helpen en te steunen. We zien dat al bij projecten als Tijd voor Meedoen in de Draaikom, die onlangs ook gestart zijn in de Meentamorfose. Sportcoaches gaan binnenkort aan de slag.

Daarom is ook de vrijwilligerscentrale zo belangrijk. Die bemiddelt tussen vraag en aanbod van vrijwillige diensten. Die zorgt ook voor de verbinding van ideeën en mogelijke uitvoerders. Ze organiseren jaarlijks het matchdiner, waardoor commerciele bedrijven, zorginstellingen, goede doelenorganisaties, scholen etc met elkaar in contact raken met mooie resultaten. Zoals te lezen in de krant de photoshoot bij Philadephia Westhove.

Daarom is mantelzorgondersteuning en respijtzorg zo belangrijk. Juist fulltime mantelzorgers hebben het nodig dat ze op adem kunnen komen, zodat ze het vol kunnen houden.

Wensen nieuw beleid
Bij de wensen nieuw beleid is ons vooral opgevallen dat we voor twee projecten in de Infrastructuur bij de Provincie subsidie hebben aangevraagd en toegewezen hebben gekregen voor de Verbetering van de oversteekplaats Graaf Wichman en aanleg van de Rotonde Graaf Wichman/Bovenweg/E. Ludenstraat.

Willen we de subsidie te gelde maken, dan zal de gemeente voor 1 november 2015 moeten aanbesteden. De ChristenUnie denkt dat hier een goede kans ligt om bij die locaties de verkeersveiligheid te verbeteren. We vonden het jammer om de subsidie te laten verlopen en hebben geïnformeerd of er niet ergens oud voor nieuw geld was en of er geen combinaties van werkzaamheden plaats kon vinden. Ook van de kant van het college werd nog gezocht naar mogelijkheden en samen met de ambtenaren zijn we op een dekking uitgekomen.

Aangezien de raad het budgetrecht heeft is het aan de raad om hier wat mee te doen. Derhalve dienen we dan ook een motie in waarin we het college opdragen om deze projecten te realiseren en dat vooral ook te doen in een slimme combinatie van werk-met-werk maken. De motie wordt mede ingediend namens de fracties van CDA, D66, GroenLinks en SGP.

Bezuinigingen
Minder leuk onderwerp zijn de bezuinigingen. Bezuinigen kan pijn doen als er minder voorzieningen worden geboden dan in het verleden en er zelf een bijdrage moet worden geleverd, dat kan verbazing wekken omdat men denkt dat de gemeente dit altijd deed en altijd blijft doen. Het biedt ook weer kansen als mensen het heft weer in eigen hand nemen en initiatieven ontplooien. Kansen om de samenleving te activeren.

Een grote post is natuurlijk de bezuiniging op het personeel. Door natuurlijk verloop is deze bezuiniging in te vullen, maar het betekent mogelijk wel een taakverzwaring voor de achterblijvers. ook in dat licht moeten we kijken naar een goede samenwerking in de regio.

We willen nog wat zeggen over de bezuiniging op het muziekonderwijs. Hafa subsidie gaat naar gezinnen die zich muzieklessen kunnen veroorloven; zij krijgen een tegemoetkoming van 90 euro per jaar. De kosten per jaar voor muzieklessen zullen tussen de 600 en 1000 euro per jaar liggen afhankelijk van het de lesduur en frequentie, dan is 90 euro niet zoveel. In plaats van generiek iedereen geld te geven, wordt nu de keuze gemaakt om dat alleen te doen via het jeugdcultuurfonds. Het jeugdcultuurfonds betreft een andere doelgroep, hoewel gezinnen ook door veranderde financiele omstandigheden terecht kunnen komen bij dit fonds. We vinden het belangrijk dat elk kind in Huizen een hobby kan uitoefenen en de kans krijgt mee te doen, daarom willen we ons inzetten om het jeugdcultuurfonds beter en meer onder de aandacht te brengen. We dienen daar ook namens de fracties van CDA, VVD, D66, PvdA, GroenLinks, en SGP een motie voor in.

We sluiten af een filmpje van 2 minuten dat uitlegt hoe het jeugdcultuurfonds werkt en uitwerkt.